ഹപത്നാർ, അനന്തനാഗ്- മങ്ങിയ വെളിച്ചമുള്ള മുറിയുടെ മൂലയിൽ ഇരുന്ന്, കൊല്ലപ്പെട്ട ആദിൽ എന്ന കശ്മീരിയ യുവാവിന്റെ അമ്മ 55-കാരിയായ ബേബി ജാൻ നിശബ്ദമായി കണ്ണീർ വാർക്കുന്നു. പഹാൽഗാം ആക്രമണത്തിൽ കൊല്ലപ്പെട്ട മൂത്ത മകൻ സയ്യിദ് ആദിൽ ഹുസൈന്റെ മൃതദേഹത്തിനായി കാത്തിരിക്കുകയാണവർ. ആദിലിന്റെ ഏക മകൾ അടുത്തിടെയാണ് മരിച്ചത്. പഹൽഗാമിൽ 26 പേരുടെ ജീവൻ നഷ്ടമായ ഭീകരാക്രമണത്തിൽ കൊല്ലപ്പെട്ട കശ്മീരിലെ ഏക സാധാരണക്കാനാണ് ആദിൽ.
“ഞങ്ങൾ അദിലിന്റെ മരണത്തിലെ വേദന കൊണ്ടു മാത്രമല്ല ദുഃഖിക്കുന്നത്,” അദിലിന്റെ അമ്മായി ഖാലിദ പർവീൻ പറഞ്ഞു. പഹൽഗാമിൽ കൊല്ലപ്പെട്ട എല്ലാ വിനോദസഞ്ചാരികൾക്ക് വേണ്ടിയും ഞങ്ങൾ കരയുന്നു. കാശ്മീർ ഒന്നാകെ ദുഃഖത്തിലാണ്. കുറ്റവാളികൾ ശിക്ഷിക്കപ്പെടുന്നതുവരെ സർക്കാർ വിശ്രമിക്കരുത്.”
ആദിലിന്റെ അമ്മ ജാൻ, ഗോജ്രി ഭാഷയിൽ മാത്രം സംസാരിക്കുന്നവരാണ്. തന്റെ മകൻ ചൊവ്വാഴ്ച രാവിലെ അനന്തനാഗ് ജില്ലയിലെ ഹപത്നാർ ഗ്രാമത്തിലെ വീട്ടിൽ നിന്ന് പഹാൽഗാമിലേക്ക് പോയതാണെന്ന് അവർ പറഞ്ഞു. അവിടെ അവൻ ദിവസവേതനത്തിന് ജോലി ചെയ്തിരുന്നു. വിനോദസഞ്ചാരികൾക്ക് ബൈസരൻ ഉൾപ്പെടെയുള്ള സ്ഥലങ്ങളിലേക്ക് കുതിരസവാരി നൽകുകയായിരുന്നു ആദിൽ. കുതിരയുടെ ഉടമ അവന് ദിവസവേതനമായി 300-400 രൂപ നൽകുമായിരുന്നു. ശൈത്യകാലത്ത് അവൻ ജമ്മുവിൽ പോയി ജോലി ചെയ്യും. ഇങ്ങനെയാണ് അവൻ ഞങ്ങളുടെ കുടുംബത്തെ പോറ്റിയിരുന്നത്. അവനില്ലാതെ ഞങ്ങൾ എങ്ങനെ ജീവിക്കും എന്നറിയില്ല. ഞങ്ങളുടെ ലോകം തലകീഴായി- ജാൻ പറഞ്ഞു.
പഹൽഗാമിൽ സ്വകാര്യ ഡ്രൈവറായി ജോലി ചെയ്യുന്ന തന്റെ രണ്ടാമത്തെ മകൻ സയ്യിദ് നൗഷാദ് ഹുസൈൻ, ചൊവ്വാഴ്ച വൈകിട്ട് 4 മണിയോടെ തന്നെ ഫോണിൽ വിളിച്ച് ആദിൽ ജോലിക്ക് പോയോ എന്ന് ചോദിച്ചുവെന്ന് ആദിലിന്റെ പിതാവ് സയ്യിദ് ഹൈദർ ഹുസൈൻ ഷാ പറഞ്ഞു, ആദിൽ എല്ലാ ദിവസവും വൈകുന്നേരം ഹപത്നാറിലെ വീട്ടിലേക്ക് മടങ്ങിവരുമായിരുന്നു, അതേസമയം നൗഷാദ് പലപ്പോഴും റിസോർട്ടിൽ തങ്ങുമായിരുന്നു, കാരണം വിനോദസഞ്ചാരികൾ വൈകി ഹോട്ടലുകളിലേക്ക് മടങ്ങുന്നവരാണ്.
എനിക്ക് എന്തോ സംഭവിച്ചതായി തോന്നി, ഞാൻ ആദിലിനെ വിളിച്ചു, പക്ഷേ അവൻ ഫോൺ എടുത്തില്ല. പിന്നീട്, പഹാൽഗാമിൽ ജോലി ചെയ്യുന്ന എന്റെ ഒരു അനന്തരവൻ വിളിച്ച് ആദിലിന് ആക്രമണത്തിൽ പരിക്കേറ്റതായി പറഞ്ഞു. വൈകിട്ട് 10 മണിയോടെ, അദിൽ ഇനി ജീവനോടില്ലെന്ന് ഞങ്ങൾക്ക് അറിവായി,” ഷാ പറഞ്ഞു. താഴ്വരയിലെ ടൂറിസം മേഖലയെ തകർക്കുക എന്നതായിരുന്നു ഭീകരരുടെ ലക്ഷ്യം.
സംഭവം നടന്ന് 45 മിനിറ്റിനുശേഷം താൻ ബൈസരനിലെ കൂട്ടക്കൊല നടന്ന സ്ഥലത്തെത്തിയെന്ന് പഹാൽഗാമിലെ പോണിവാല അസോസിയേഷൻ പ്രസിഡന്റ് അബ്ദുൽ വാഹിദ് വാനി പറഞ്ഞു. പഹാൽഗാമിലെ പ്രധാന സ്ഥലത്തുനിന്ന് 7 കിലോമീറ്റർ അകലെയുള്ള ഈ ജനപ്രിയ മെഡോയിലേക്ക് റോഡ് മാർഗം എത്താൻ കഴിയില്ല, കാൽനടയോ കുതിരപ്പുറത്തോ ഹെലികോപ്റ്ററിലോ മാത്രമേ എത്താൻ കഴിയൂ.
ഞാൻ പ്രാദേശിക പോലീസിനെ വിളിച്ച് ബൈസരനിലേക്ക് വിനോദസഞ്ചാരികളെ അയക്കുന്നത് നിർത്താൻ പറഞ്ഞു,” വാനി പറഞ്ഞു. “മെഡോയിൽ എങ്ങും മൃതദേഹങ്ങൾ ചിതറിക്കിടക്കുകയായിരുന്നു. ഞങ്ങൾ പരിക്കേറ്റവരെ കുതിരപ്പുറത്ത് കയറ്റി പഹാൽഗാമിലേക്ക് എത്തിച്ചു. അവിടെ നിന്ന് അവരെ വിവിധ ആശുപത്രികളിലേക്ക് കൊണ്ടുപോയി. ആക്രമണം നടക്കുമ്പോൾ ഏകദേശം 1,000-1,500 പേർ ആ പ്രദേശത്തുണ്ടായിരുന്നു.”
“ഇത് പൂത്തുലഞ്ഞ പൂന്തോട്ടത്തിൽ ആലിപ്പഴം വീഴുന്നതുപോലെയാണ്. പഹാൽഗാമിൽ നൂറുകണക്കിന് ആളുകൾ ടൂറിസം മേഖലയിൽ ജോലി ചെയ്താണ് ജീവിതം മുന്നോട്ടുകൊണ്ടുപോയിരുന്നത്. ഈ ആക്രമണം ഞങ്ങളുടെ ഉപജീവനം തകർക്കും.” വാനി പറഞ്ഞു. ആക്രമണത്തിൽ കൊല്ലപ്പെട്ട 26 പേരിൽ ഒരു നേപ്പാളി പൗരനും ഉൾപ്പെടുന്നു. 17 പേർക്ക് പരിക്കേറ്റു, അതിൽ രണ്ടുപേർ ഗുരുതരാവസ്ഥയിലാണ്.
വെടിവയ്പ് അഞ്ച് മുതൽ ഏഴ് മിനിറ്റ് വരെ നീണ്ടുനിന്നുവെന്ന് ആക്രമണസമയത്ത് ബൈസരനിൽ ഉണ്ടായിരുന്ന ഒരു കുതിരസവാരിക്കാരൻ പറഞ്ഞു, ഞാൻ നിലവിളികൾ കേട്ട് മറ്റൊരിടത്തേക്ക് ഓടി. ആക്രമണകാരികളെ ഞാൻ കണ്ടില്ല, പക്ഷേ വിനോദസഞ്ചാരികൾ എല്ലായിടത്തേക്കും ഓടുകയായിരുന്നു. ഓടുന്ന ജനക്കൂട്ടത്തിന്റെ വേഗതയോട് പൊരുത്തപ്പെടാൻ കഴിയാതെ പല വിനോദസഞ്ചാരികളും വീണ് പരിക്കേറ്റു.
ആദിലിന്റെ മൃതദേഹം വീട്ടിലേക്ക് വരുന്നതും കാത്തിരിക്കവേ, ഗ്രാമത്തിൽ ഭയപ്പെടുത്തുന്ന നിശ്ശബ്ദത നിഴലിച്ചു. ദുഃഖിതരായ കുടുംബത്തിന്റെ ശോചനീയമായ ഒറ്റനില വീടിന്റെ പുൽത്തകിടിയിൽ, നൂറുകണക്കിന് യുവാക്കളും പ്രായമായവരും പുരുഷന്മാരും സ്ത്രീകളും അദിലിന്റെ പിതാവിനെയും അമ്മയെയും സഹോദരിമാരെയും ആശ്വസിപ്പിക്കാൻ ഒത്തുകൂടി. അയൽവാസികളും ബന്ധുക്കളും ശവസംസ്കാരത്തിനുള്ള ഒരുക്കങ്ങൾ നടത്തി.
വീടിന്റെ ഒരു വശത്ത്, ഡസൻ കണക്കിന് പുരുഷന്മാർ കൂട്ടംകൂടി നിന്ന് പരസ്പരം മന്ത്രിക്കുന്നതുപോലെ സംസാരിച്ചു. മറുവശത്ത്, സ്ത്രീകൾ പുൽത്തകിടിയിൽ വിരിച്ച ചണമെത്തകളിൽ ഇരുന്ന് നിശബ്ദമായി കണ്ണീർ പൊഴിച്ചു. ശോചനീയമായ കെട്ടിടം കരയുന്നവരാൽ നിറഞ്ഞിരുന്നു, വീട്ടിലേക്കുള്ള തകർന്ന ചെറിയ പടിക്കെട്ടുകളിൽ സങ്കടം കനത്തിരുന്നു.