“ഇന്ത്യ ഒരു മതേതര രാജ്യമാണെന്നും, അതിന്റെ സൈന്യം ഇന്ത്യയുടെ ഭരണഘടനാ മൂല്യങ്ങളുടെ മനോഹരമായ പ്രതിഫലനമാണെന്നും ഞാൻ വ്യക്തമാക്കാൻ ആഗ്രഹിക്കുന്നു.” ഇന്ത്യൻ സൈനിക വക്താവ് കേണൽ സോഫിയ ഖുറേഷിയുടെ ഈ വാക്കുകൾ, യുദ്ധത്തിന്റെ മുഴക്കങ്ങൾ അവസാനിച്ച് ഏറെനാൾ കഴിഞ്ഞാലും ഉച്ചത്തിൽ അലയടിച്ചുകൊണ്ടിരിക്കും. ഏറ്റവും ഒടുവിലെ ഇന്ത്യ-പാകിസ്ഥാൻ സംഘർഷത്തിനിടയിൽ നമ്മുടെ മേൽ പെയ്ത അസംഖ്യം പ്രസ്താവനകളിൽ ഏറ്റവും പ്രധാനപ്പെട്ടവയാണ് ഈ വാക്കുകൾ.
എന്നാൽ, ഭാരതീയ ജനതാ പാർട്ടിയുടെ (ബി.ജെ.പി) നേതാക്കൾ തങ്ങളുടെ ആക്രമണോത്സുകവും സാമുദായികവുമായ പ്രചാരണങ്ങളിലൂടെ ഈ വാക്കുകളെ മുക്കിക്കളയാൻ ശ്രമിക്കും. ഈ വാക്കുകളെ മറവിയിലേക്ക് വീഴാൻ നാം അനുവദിക്കരുത്. ഇന്ത്യയ്ക്ക് തങ്ങളുടെ എതിരാളിയായ പാകിസ്ഥാനെ മറികടക്കാൻ ഒരേയൊരു വാദം മാത്രമേ ഉന്നയിക്കാനാകൂ എന്നാണ് ഈ വാദം തെളിയിക്കുന്നത്. ഇന്ത്യ ഒരു മതേതര രാഷ്ട്രമാണ് എന്ന വാചകമാണിത്.
ഇരു രാജ്യങ്ങളും പിന്മാറി യുദ്ധം ഒഴിവായിരിക്കുന്ന സാഹചര്യത്തിൽ, ഉയർന്നു നിൽക്കുന്ന ചോദ്യം ഇതാണ്: ആര് ജയിച്ചു, ആര് തോറ്റു?. ഇരു രാജ്യങ്ങളുടെയും നേതാക്കൾ തങ്ങളുടെ ജനങ്ങളോട് തങ്ങൾ വിജയിച്ചവരാണെന്ന് പറയാൻ ശ്രമിക്കുന്നു. ജനങ്ങൾ അവർക്ക് നിരുപാധികമായ പിന്തുണ നൽകിയതിനാൽ, നേതാക്കളുടെ ഈ അവകാശവാദങ്ങൾ അവർക്ക് സ്വീകരിക്കേണ്ടി വരുന്നു.
ഈ സംഘർഷത്തിൽ ബിജെപിയും അതിന്റെ മാതൃസംഘടനയായ രാഷ്ട്രീയ സ്വയംസേവക് സംഘവും (ആർഎസ്എസ്) ആശയപരമായി നിർണായകമായ ഒരു പരാജയം ഏറ്റുവാങ്ങിയിട്ടുണ്ടെന്ന കാര്യം അവഗണിക്കാനാവില്ല. അവരുടെ ദേശീയതയുടെ ആശയം തോൽവി ഏറ്റുവാങ്ങിയിരിക്കുന്നു. ഇന്ത്യ പാകിസ്ഥാനെക്കാൾ മികച്ചതാണ്. എന്നാൽ അത് ഇന്ത്യ ഒരു ഹിന്ദു രാഷ്ട്രമായി മാറിയതുകൊണ്ടല്ല, മറിച്ച് ഇന്ത്യയുടെ ഭരണഘടനാപരമായ ആശയം ഒരു മതേതര രാഷ്ട്രത്തിന്റേതാണ് എന്നതുകൊണ്ടാണ്.
ആയുധങ്ങളുമായി നടക്കുന്ന ഒരു യുദ്ധവും, ആശയങ്ങളുടെ പ്രകടനമായ ഭാഷയിലൂടെ നടക്കുന്ന മറ്റൊരു യുദ്ധവും ഉണ്ട്. രണ്ട് രാജ്യങ്ങൾ പരസ്പരം യുദ്ധം ചെയ്യുമ്പോൾ, അവർ അതിനെ ആശയങ്ങളുടെയോ മൂല്യങ്ങളുടെയോ ഒരു യുദ്ധമാക്കി മാറ്റാൻ ആഗ്രഹിക്കുന്നു. യുദ്ധം ചെയ്യുന്ന രാജ്യങ്ങൾ തങ്ങൾ മറ്റൊരു രാജ്യത്തിന്റേതിനേക്കാൾ മികച്ച ഒരു ആശയത്തിന്റെ വാഹകരാണെന്ന് അവകാശപ്പെടുന്നു. തങ്ങളുടെ ആശയത്തിന്റെ വിജയം മാത്രമാണ് ലോകത്തിന് മുഴുവൻ ഗുണം ചെയ്യുക എന്ന് വാദിച്ച്, മറ്റു രാജ്യങ്ങളുടെ പിന്തുണ അവർ തേടുന്നു. റഷ്യ യുക്രെയ്നെ ആക്രമിച്ചപ്പോൾ, യുക്രെയ്ൻ നാസി ആശയം പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുന്നുവെന്ന് പറയേണ്ടത് റഷ്യയുടെ ആവശ്യമായിരുന്നു.
ഏത് രാജ്യമാണ് ധർമ്മത്തെ പ്രതിനിധീകരിക്കുന്നത്, ഏത് രാജ്യമാണ് അധർമ്മത്തെ സേവിക്കുന്നത് എന്നാണ് ഉന്നയിക്കപ്പെടുന്ന ചോദ്യം. ആധുനിക കാലത്ത്, എന്താണ് ധർമ്മം, എന്താണ് അധർമ്മം?
കഴിഞ്ഞ പത്ത് ദിവസങ്ങളിൽ, ഭാഷയുടെയും ആശയങ്ങളുടെയും ഒരു യുദ്ധവും നടന്നുകൊണ്ടിരുന്നു. ഈ കാലയളവിൽ, ഇന്ത്യയുടെ സൈന്യമാണ് അതിന്റെ ഭാഗത്തുനിന്ന് സംസാരിച്ചത്. രാഷ്ട്രീയ നേതൃത്വം മൗനം പാലിക്കാൻ തീരുമാനിച്ചു. വിദേശകാര്യ സെക്രട്ടറി വിക്രം മിശ്ര, സൈനിക വക്താക്കളായ ഖുറേഷി, വ്യോമിക സിംഗ് എന്നിവർ ഉപയോഗിച്ച ഭാഷ, ഏപ്രിൽ 22ന് മുമ്പും ശേഷവും ഇന്ത്യയുടെ രാഷ്ട്രീയ നേതൃത്വം ഉപയോഗിച്ചിരുന്ന ഭാഷയിൽ നിന്ന് തികച്ചും വ്യത്യസ്തവും വിപരീതവുമായിരുന്നു.
സംഘർഷത്തിന്റെ മൂന്നാം ദിവസം മാധ്യമങ്ങളോട് സംസാരിക്കവെ, ഇന്ത്യൻ സൈന്യം പള്ളികളെ ലക്ഷ്യമിട്ടുവെന്ന ആരോപണത്തിന് മറുപടിയായി, ഖുറേഷി പറഞ്ഞത്, ഇന്ത്യ ഒരു മതേതര രാജ്യമാണെന്നാണ്. ഇന്ത്യയ്ക്ക് ഒരു മതചിഹ്നത്തെയും ലക്ഷ്യമിടാൻ കഴിയില്ല, ഒരു മതത്തെയും അവമതിക്കാൻ കഴിയില്ല എന്നായിരുന്നു ഖുറേഷിയുടെ വാചകം.
ഈ ഒറ്റ വാചകം പാകിസ്ഥാന് മാത്രമല്ല, പ്രധാനമന്ത്രിയും അദ്ദേഹത്തിന്റെ പാർട്ടിയിലെ മറ്റ് നേതാക്കളും ശ്രദ്ധിക്കേണ്ടതാണ്. അവർ മാത്രമല്ല, ഇന്ത്യയുടെ മതേതര സ്വഭാവം മാറ്റി ഒരു ഹിന്ദു രാഷ്ട്രമാക്കണമെന്ന മോഹത്താൽ പ്രവർത്തിക്കുന്ന എല്ലാവരും ഈ വാചകം കേൾക്കണം.
2019-ലെ തിരഞ്ഞെടുപ്പിൽ ബിജെപിയുടെ വിജയത്തിന് ശേഷം, പാർട്ടി പ്രവർത്തകരോട് സംസാരിക്കവെ, 2014-ന് ശേഷം മതേതരത്വം എന്ന വാക്ക് ഇല്ലാതാക്കപ്പെട്ടുവെന്ന് നരേന്ദ്ര മോഡി അഭിമാനത്തോടെ പറഞ്ഞു. 2019-ലെ തിരഞ്ഞെടുപ്പിൽ, ഒരു രാഷ്ട്രീയ പാർട്ടിക്കും മതേതരത്വത്തിന്റെ മുഖംമൂടി ധരിച്ച് ജനങ്ങളെ തെറ്റിദ്ധരിപ്പിക്കാൻ കഴിഞ്ഞില്ല എന്നതിൽ മോഡി സ്വയം അഭിമാനിച്ചു. മോഡി കഴിഞ്ഞാൽ ബി.ജെ.പിയിലെ ഏറ്റവും ജനപ്രിയ നേതാവായ യോഗി ആദിത്യനാഥ്, 2017-ൽ ‘മതേതര’ എന്ന വാക്ക് ഏറ്റവും വലിയ കള്ളമാണെന്ന് പറഞ്ഞു.
2023-ൽ, പാർലമെന്റിൽ സർക്കാർ വിതരണം ചെയ്ത ഭരണഘടനയുടെ പകർപ്പുകളിൽ നിന്ന് സോഷ്യലിസവും മതേതരത്വവും എന്ന വാക്കുകൾ നീക്കം ചെയ്യപ്പെട്ടു. ഭരണഘടനയിൽ നിന്ന് ഇത് നീക്കം ചെയ്യാൻ കോടതികളിൽ ആവർത്തിച്ച് ശ്രമങ്ങൾ നടന്നു.
ഭരണഘടനയുടെ അടിസ്ഥാന ഘടനയുടെ തത്വം പവിത്രമല്ല, അത് മാറ്റാൻ കഴിയുമെന്ന് ഉപരാഷ്ട്രപതി ജഗ്ദീപ് ധൻഖർ പലതവണ പറഞ്ഞിട്ടുണ്ട്. പാർലമെന്റ് നിർമിക്കുന്ന ഏത് നിയമവും ഈ അടിസ്ഥാന ഘടനയെ ലംഘിക്കരുതെന്ന് സുപ്രീം കോടതി ആവർത്തിച്ച് വിധിച്ചിട്ടുണ്ട്. മതേതരത്വം ഈ അടിസ്ഥാന ഘടനയുടെ ഒരു അനിവാര്യ ഘടകമാണ്. ധൻഖർ അതിനെ നീക്കം ചെയ്യാൻ ആഗ്രഹിക്കുന്നു.
ബിജെപിയുടെ മാതൃസംഘടനയിലെ എല്ലാ ഗുരുക്കന്മാരും ഏറ്റവും വെറുക്കുന്ന ഒരു ആശയം മതേതരത്വമാണ്. നെഹ്റുവിനെയാണ് ബിജെപിയും ആർഎസ്എസും ഏറ്റവും വെറുക്കുന്നത്. കാരണം ഇന്ത്യയെ ഒരു മതേതര റിപ്പബ്ലിക്കാക്കിയതിന് നെഹ്റുവാണ് ഉത്തരവാദിയെന്ന് അവർ കരുതുന്നു.
ഉദ്ധവ് താക്കറെ ബിജെപിയുമായുള്ള ബന്ധം വിച്ഛേദിച്ച് കോൺഗ്രസുമായി ചേർന്നപ്പോൾ, ബിജെപി നേതാക്കൾ താക്കറെ മതേതരനായി മാറിയെന്ന് പരിഹസിക്കുകയാണ് ചെയ്തത്. അന്നത്തെ മഹാരാഷ്ട്ര ഗവർണർ പോലും താക്കറെ മതേതരനാകാൻ ആഗ്രഹിക്കുന്നുവെന്ന് പരോക്ഷമായി പറഞ്ഞു. ബിജെപി അനുയായികൾ ‘മതേതര’ എന്ന വാക്കിനെ ഒരു അധിക്ഷേപ പദമായി ഉപയോഗിക്കാൻ തുടങ്ങി.
2014-ന് ശേഷം, ബിജെപി അനുയായികൾ ‘മതേതര’ എന്ന വാക്കിനെ ‘സിക്കുലർ’ എന്ന് വികലമാക്കി, മതേതരത്വത്തിൽ വിശ്വസിക്കുന്ന എല്ലാവരും രോഗികളാണെന്നോ, ഈ ആശയം തന്നെ ഒരു രോഗമാണെന്നോ സൂചിപ്പിക്കുകയാണ് ചെയ്തത്.
‘മതേതര’ എന്ന വാക്ക് മലിനപ്പെടുത്തപ്പെടാതിരുന്ന കാലത്ത്, ബിജെപി അവർ തന്നെയാണ് ‘യഥാർത്ഥ’ മതേതരർ എന്ന് അവകാശപ്പെട്ടു. എൽ.കെ. അദ്വാനി ‘കപട-മതേതര’ എന്ന പദം ഉപയോഗിച്ച് ന്യൂനപക്ഷങ്ങളുടെ അവകാശങ്ങൾക്കായി വാദിക്കുന്നവരെ ആക്രമിച്ചു. മതേതരത്വം എന്ന വാക്കിനെയും ആശയത്തിനെയും ആക്രമിക്കുകയോ വികലമാക്കാൻ ശ്രമിക്കുകയോ പലകാലങ്ങളിലായി ബി.ജെ.പി ചെയ്തിട്ടുണ്ട്. തന്റെ സർക്കാർ പദ്ധതികൾ എല്ലാവർക്കും ഗുണം ചെയ്യുന്നതിനാൽ താൻ മതേതരനാണെന്ന് മോഡി ഒരിക്കൽ പറഞ്ഞു. ഇത് ഈ വാക്കിന്റെയും ആശയത്തിന്റെയും ആത്മാവിനെ കൊല്ലുന്നതാണ്.
മതേതരത്വം യഥാർത്ഥത്തിൽ രാഷ്ട്രീയ അവകാശങ്ങളുടെ സമത്വവുമായി ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. എല്ലാ മതങ്ങളിലും വിഭാഗങ്ങളിലും ഉള്ളവർക്ക്, അവരുടെ എണ്ണം പരിഗണിക്കാതെ, തുല്യമായ രാഷ്ട്രീയ അവകാശങ്ങൾ ഉണ്ട്. മതേതരത്വത്തിന്റെ ഒരു അർത്ഥം, എല്ലാ മതങ്ങളിലെയും ആളുകൾക്ക് രാഷ്ട്രീയത്തിൽ തുല്യമായി പങ്കെടുക്കാൻ കഴിയും എന്നാണ്.
രാഷ്ട്രീയ പങ്കാളിത്തം എന്നത് എല്ലാ സമുദായങ്ങൾക്കും വോട്ടവകാശം മാത്രമല്ല. എല്ലാ മതങ്ങളിലെയും സമുദായങ്ങളിലെയും ആളുകൾക്ക് രാജ്യത്തിന്റെ പ്രതിനിധികളാകാൻ കഴിയുമെന്ന ആത്മവിശ്വാസം ഉണ്ടാകുമ്പോൾ മാത്രമാണ് അത് അർത്ഥവത്താകുന്നത്. ബിജെപിയുടെ പ്രധാന ആശയവാദി ദീനദയാൽ ഉപാധ്യായയും അതിന് മുമ്പ് എം.എസ്. ഗോൾവാൾക്കറും മുസ്ലിംകൾക്കും ക്രിസ്ത്യാനികൾക്കും രാഷ്ട്രീയ അവകാശങ്ങൾ ഉണ്ടാകാത്ത ഒരു ഇന്ത്യയാണ് ആഗ്രഹിച്ചത്. ഗുജറാത്തിൽ പ്രചാരണം നടത്തവേ, കോൺഗ്രസ് അധികാരത്തിൽ വന്നാൽ അഹമ്മദ് പട്ടേൽ മുഖ്യമന്ത്രിയാകുമെന്ന് പറഞ്ഞ് മോഡി ഹിന്ദുക്കളെ ഭയപ്പെടുത്താൻ ശ്രമിച്ചു. പട്ടേലിന് ഗുജറാത്തിന്റെ മുഖ്യമന്ത്രിയാകാൻ അവകാശമില്ലേ എന്ന് കോൺഗ്രസ് പോലും ചോദിച്ചില്ല. അതുപോലെ, അസമിൽ ബിജെപിക്ക് ഭൂരിപക്ഷം ലഭിച്ചില്ലെങ്കിൽ ബദറുദ്ദീൻ അജ്മൽ മുഖ്യമന്ത്രിയാകുമെന്ന് പറഞ്ഞ് ഹിന്ദുക്കളെ ഭയപ്പെടുത്താൻ ശ്രമിച്ചു. ഒരു മുസ്ലിമായ അജ്മലിന് അസമിനെ പ്രതിനിധീകരിക്കാൻ അവകാശമില്ലേ?. രാഹുൽ ഗാന്ധിയെ മോഡി “ഷഹ്സാദ” എന്ന് വിളിച്ച് ആക്ഷേപിക്കുന്നു, മുലായം സിംഗ് യാദവിനെ “മൗലാന മുലായം” എന്ന് വിളിച്ച് പരിഹസിച്ചതുപോലെ. ഇതിന്റെ അർത്ഥം നമുക്കറിയാം.
2002-ൽ, ഗുജറാത്തിലെ സാമുദായിക കലാപത്തെ തുടർന്ന് തിരഞ്ഞെടുപ്പ് തീയതികൾ മാറ്റാൻ മുഖ്യ തിരഞ്ഞെടുപ്പ് കമ്മീഷണർ ജെ.എം. ലിംഗ്ദോ തീരുമാനിച്ചപ്പോൾ, അന്നത്തെ മുഖ്യമന്ത്രിയായിരുന്ന മോഡി, അദ്ദേഹത്തിന്റെ പൂർണനാമമായ ‘ജെയിംസ് മൈക്കൽ ലിംഗ്ദോ’ ഉപയോഗിച്ച് അവന്റെ ക്രിസ്ത്യാനിത്വം എടുത്തുകാട്ടാൻ ശ്രമിച്ചു. ലിംഗ്ദോ ക്രിസ്ത്യാനിയായതിനാലാണ് തിരഞ്ഞെടുപ്പ് മാറ്റിവച്ചതെന്ന് സൂചിപ്പിക്കാനായിരുന്നു ഇത്. സോണിയ ഗാന്ധിയും അവരുടെ ക്രിസ്ത്യാനിത്വം കാരണം ആക്രമിക്കപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്.
എല്ലാവർക്കും രാഷ്ട്രീയത്തിൽ തുല്യമായി പങ്കെടുക്കുന്നതിനോടൊപ്പം, രാഷ്ട്രത്തെ സാംസ്കാരികമായി നിർവചിക്കാൻ എല്ലാവർക്കും അവകാശമില്ലാതെ മതേതരത്വത്തിന് അർത്ഥമില്ല. ഈ വിഷയത്തിൽ ആർഎസ്എസും ബിജെപിയും ഒരിക്കലും ആശയക്കുഴപ്പത്തിന് ഇടനൽകിയിട്ടില്ല. കഴിഞ്ഞ 11 വർഷമായി, സ്കൂൾ പുസ്തകങ്ങളിൽ നിന്നും പാഠ്യപദ്ധതികളിൽ നിന്നും മുസ്ലിം സ്വാധീനമുള്ള എല്ലാം നീക്കം ചെയ്യാനോ മായ്ച്ചുകളയാനോ അനന്തമായ ഒരു പ്രചാരണം നടന്നുവരുന്നു. രാജ്യത്തുടനീളം നഗരങ്ങളുടെയും പട്ടണങ്ങളുടെയും റോഡുകളുടെയും പേര് മാറ്റി ഹിന്ദുവൽക്കരിക്കപ്പെടുന്നു.
മതേതരത്വം ഒരു വിദേശ ആശയമാണെന്ന് വിശേഷിപ്പിച്ച് അതിനെ ഉപേക്ഷിക്കാനുള്ള ഒരു ആശയപരമായ പ്രചാരണം പതിറ്റാണ്ടുകളായി നടന്നുവരുന്നു. എന്നാൽ ഇന്ന്, ആ മതേതരത്വം തന്നെ ഇന്ത്യയ്ക്ക് ഒരു ആശയപരമായ കവചമായി മാറിയിരിക്കുന്നു. മോഡിയുടെ ഭാഷയെ മാതൃകയായി കാണുന്നവർക്ക് ചോദിക്കാം, ഇന്ത്യൻ രാഷ്ട്രം ഇന്ന് മതേതരത്വത്തിന്റെ മുഖംമൂടി ധരിച്ച് തന്റെ വൃത്തികെട്ട, വെറുപ്പുളവാക്കുന്ന ഭൂരിപക്ഷവാദ മുഖം മറച്ച് ലോകത്തിന് മുമ്പിൽ മാന്യമായി കാണപ്പെടാൻ ശ്രമിക്കുകയാണോ?
ദ വയറിൽ അപൂർവ്വാനന്ദ് എഴുതിയ ലേഖനത്തിന്റെ പരിഭാഷ